آموزش نرم افزار مولتی سیم
مقدمه
برای رسم شماتیک Multisimتحت نامهای Electronics workbenchنسخه های جدید و پیشرفته برنامه
PCB برای رسم شماتیک مدار و تهیه نقشه مدار چاپی Ultiboard و Multicapوانالیز مدارات الکترونیکی
تنظیم پارامتر های هر یک از المانها و برقراری اتصال بین آنها با استفاده از ماوس، رسم مدار به صورت شماتیک را کامل نموده و در مرحله آخر با انتخاب دستگاه های اندازه گیری مناسب و اتصال انها به نقاط لازم به تجزیه تحلیل مدار پرداخت.
استفاده از دستگاه های اندازه گیری به صورت گرافیکی و شبیه سازی برخی از المان ها به صورت سه بعدی
و دستگاه های پیشرفته و واقعی مانند مولتی متر دیجیتال،فانکشن ژنراتور و اسیلوسکوپ که باعث جذاب شدن کار با کامپیوتر برای تحلیل و آنالیز مدارات می شود از خصوصیات مهم نرم افزار مولتی سیم است.
1-3 اجزای محیط برنامه مولتی سیم
برنامه مولتی سیم دارای پنج نوار ابزار در محیط اصلی برای ترسیم شماتیک مدار میباشد که به قرار زیر است.
Standard Toolbar1- نوار ابزار استاندارد
Component Toolbar2- نوار ابزار قطعات
Virtual Toolbar3- نوار ابزار قطعات مجازی
Graphic Annotation Toolbar4- نوار ابزار امکانات
Instrument Toolbar5-نوار ابزار دستگاههای اندازه گیری
ابزار های نرم افزار
1-4نوار ابزار استاندارد
این نوار ابزار شامل گزینه های برای ایجاد و ذخیره فایل،چاپ،بزرگنمایی،انالیز و... میباشد که به ترتیب عبارتند از:
-ایجاد فایل جدید
- باز نمودن فایل ذخیره شده
- ذخیره نمودن مدار فعال
Cut- حذف المانهای انتخاب شده وذخیره در حفظه ویندوز
Copy- نسخه برداری المانهای انتخاب شده وذخیره انها در حافظه موقت
Paste- انتقال المانهای ذخیره شده از حافظه موقت به محیط رسم مدار
Print Circuit – چاپ مدار فعال
Increase Zoom –افزایش بزر گنمایی
Decrease Zoom- کاهش بزرگنمایی
Fit to page –نمایش تمام صفحه مدار
Toggle project bar –نمایش و حذف نوار پروزه
Toggle Spreadsheet View - نمایش وحذف جدول مشخصات مدار
Database Management – مدیریت پایگاه دادئ قطعات
Create Component – ایجاد المان جدید
Run /Stop Simulation – شروع وپایان انالیز مدار
Show grapher – نمایش پنجره گراف برای مشاهده شکل موجهای مدار
Analyses – انتخاب انواع انالیزهای موجود
Postprocessor – نمایش پیش پردازنده
In Use List – نمایش لیست المانهای فعال
Help – راهنمای نرم افزار
1-5 نوار ابزار قطعات
برای دسترسی به اغلب منابع و قطعات استاندارد شبیه سازی شده و استفاده از انها در طراحی مدارتان می توانید
از گزینه های این نوا ر ابزار استفاده نمایید. با کلیک نمودن هر یک از گزینه های این نوار پنجره شامل قطعات
و المانهای گروه بندی شده مربوط به ان گزینه ظاهر میشود.
Source انواع منابع ولتاژ جریان
Basic دسترسی به انواع المنهای پایه و اصلی
Diode انواع مختلف دیود
Transistor انواع ترانزیستور
Analogآی سی های آنالوگ (انواع آپ امپ)
TTL آی سی های
CMOSآی سی های
Miscellaneous Digitalانواع المنهای مدارات منطقی
Mixedالمنهای مرکب آنالوگ و دیجیتال
Indicatorانواع المنهای نمایشگر
Miscellaneousانواع المنهای مختلف و گوناگون
RFقطعات قابل استفاده در مدارات
Electromechanical المنهای الکترومکانیکی
برای دسترسی به المنهای جدیدEdapart.cm اتصال به سایت
Pluse Hierarchical Block باز نمودن فایل به عنوان بلوک جاسازی شده
Place Busرسم گذرگاه (باس)
Go to Educational Websiteمراجعه به سایت آموزشی
1-6 نوارابزار قطعات مجازی
در این نوار نیز قطعات و المانهای مختلف دسته بندی شده اند که معمولا به شکل ایده ال اند و می توان مشخصات
هر یک از انها را به دلخواه تنظیم نمود .با کلیک نمودن روی هر گزینه نوار مربوط به ان ظاهر می شود که می
توان المان مورد نظر را انتخاب و به محیط ترسیم مدار منتقل نمود.
در ادامه به معرفی قطعات مربوط به هر یک از گزینه های این نوار می پردازیم.
Basic Components Toolbarنوار قطعات پایه
در این نوار مطابق شکل انواع قطعات اصلی مانند مقاومت ، خازن ، سلف و نوع متغییر آنها به همراه انواع
مختلف ترانس در دسترس می باشد.
Diode Componenets Toolbarنوار د یود
در نوار دیود دو نوع دیود معمولی و دیود زنر گنجانده شده که با انتقال آنها به محیط کار می توان مشخصات آنها
را به دلخواه تنظیم نمود. البته برای دسترسی به انواع دیگر دیود و SCR می توانید از نوارComponenet و
پنجره مربوط به دیود استفاده نمایید.
نوار قطعات سه بعدی 3d Componenets Toolbar
در این نوار برخی از قطعات مختلف که کاربرد زیادی در مدارات الکترونیکی دارند گنجانده شده اند با انتخاب دکمه
مربوط به هر المان ، قطعه مربوطه به محیط کار منتقل می شود . از شکل واقعی و فیزیکی قطعات برای نمایش
آنها استفاده شده است .
نوار قطعات مجازی با مقادیر مجازRated Virtual Componenets Toolbar
در این نوار ابزار برخی از المنهای مختلف مانند مقاومت ، خازن، سلف ترانزیستور ، موتور و ... با مقادیر مجاز
قابل مجاز قابل تنظیم از قبیل توان، ولتاژ و جریان مجاز گنجانده شده اند.
نوار منابع تغذیه power Souree Components Toolbar
در این نوار مطابق شکل زیر انواع منابع ولتاژ ac و dc بصورت تک فاز و سه فاز ستاره و مثلث قرار دارند.
نوار منابع سیگنال Signal Source Components
برای تولید سیگنالهای مختلف ولتاژ و جریان و اعمال آنها به مدار می توانید از منابع موجود در این نوار استفاده
نمایید.
نوار قطعات آنالوگAnalog Components Toolbar
در این نوار دو نوع آپ آمپ و یک مقایسه کننده در دسترس می باشند.
نوار Transistor Components Toolbar
این نوار ابزار شامل انواع ترانزیستورهای bjt و fet و Mosfet می باشد.
نوار ابزار المنهای اندازه گیری Measurement Components Toolbar
برخی از المنهای اندازه گیری از قبیل انواع پروپ منطقی برای نمایش وضیعت خروجی مدارات دیجیتال بهمراه
ولت متر و آمپرمتر در حالتهای مختلف افقی و عمودی در این نوار جای گرفته اند.
نوار قطعات متفرقه Miscellaneous Components Toolbar
این نوار شامل انواع نمایشگر ( سون سگمنت)، موتور DC، لامپ، فیوز، کریستال، IC 555، اپتو کوپلر و ...
می باشد.
1-7 نوار ابزار امکانات گرافیکی Graphic Annotation Toolbar
در این نوار گزینه های برای نوشتن متن در محیط کار و رسم انواع خط و منحنی قرار دارند این گزینه ها بترتیب
عبارتند از:
نوشتن متن دلخواه درمحیط ترسیم مدار Place text
رسم یک خط راستLine
رسم چند خط راست Multiline
رسم مستطیل Rctangle
رسم بیضی Ellipse
رسم کمان Arc
رسم چند ضلعیPolygon
قرار دادن عکس در محیط کارPicture
1-8 نوار ابزاردستگاههای اندازه گیری Instrument Toolbar
برای اتصال انواع ابزار اندازه گیری گرافیکی ومجازی از قبیل مولتی متر ،اسیلوسکوپ،فرکانس متر،انواع منحنی
نگارو...به مدار می توانید از گزینه های این نوار استفاده نمایید.
دستگاه های موجود در نوار ابزار Instrumentsبترتیب عبارتند از:
مولتی مترMultimeter
مولد سیگنال (فانکش ژنراتور)Function generator
وات متر Wattmeter
اسیلوسکوپ دو کانال Oscilloscope
اسیلوسکوپ چهار کانال Four Channel Oscilloscope
منحنی نگار برای رسم منحنی پاسخ فرکانسی Bode Plottr
فرکانس متر Frequency Counter
مو لد کلمه (32 بیت) برای مدارات منتقی Word Generator
تحلیلگر منتقی برای رسم دیاگرام زمانی Logic Analyzer
مبدل منتقی Logic Converter
منحنی نگار برای رسم منحنی مشخصه دیود و ترانزیستور IV-Analysis
تحلیلگر اعواجاج Distortion Analyzer
طیف نما (اسپکتروم انالیزر ) Spectrum Analyzer
تحلیل گر شبکه Network Analyzer
مولد سیگنال (فانکش ژنراتور) Agilent Function Generator Agilent
مولتی متر Agilent Multimeter
اسیلوسکوپ Agilen Oscilloscope
پروب اندازه گیری دینامیکی Dynamic Measurement Probe
در صورتی هر یک از نوار ابزارهای مولتی سیم در محیط کار وجود نداشته باشند با استفاده از منوی
View/Toolbar می توانید نوار ابزار مورد نظر را انتخاب نموده وانرا فعال نمایید.
نوار پروژه (Project Bar) وجدول مشخصات مدار(Sreadsheet View) نیز از طریق منوی
View/Toolbar قابل دسترسی است.در این منو گزینه Simulation Switch برای فعال و غیر فعال نمودن
نوار راه اندازی مدار میباشد که شامل دو دکمه روشن وخاموش کردن شبیه سازی و تحلیل مدار وکلید قطع موقت
شبیه سازی Pause است.
1-9 تنظیمات اولیه
با راه اندازی multisim صفحه ای ایجاد می شود که دارای مشخصه ها گزینه های از قبل تنظیم شده است البته
شما می توانید انها را به دلخواه خود تغییر دهید . برای اینکار از منوی Options گزینهPreferences را
انتخاب کنید تا پنجره مربوطه ظاهر شود
در این پنجره سربرگهای مختلفی وجود دارد که تنظیمات مختلف درصفحه های مربوط به هر کدام انجام میشود .
برای تغییر تنظیمات مربوط به صفحه ترسیم مدار روی سربرگ Work Space کلیک کنید تا صفحه ان به
نمایش در اید.
صفحه Circuit پنجره Preferences شامل گزینه های برای حذف یا نمایش مقادیر و بر چسب المانها و تعیین
رنگ اجزائ مختلف مدار می باشد.
در قسمت Colors با انتخاب حالتهای مختلف از فهرست Color رنگهای مختلف به اجزائ محیط کار و مدار
اعمال میشود ودر حالت Custom می توان رنگ هر از اجزا را بدلخواه توسط گزینه های مقابل فهرست تعیین
نمود.
برای تغییر رنگ پس زمینه،سیمها،و المانهای مدار با انتخاب گزینه مربوطه و ظاهر شدن پنجره Color از پالت
رنگ Basic Color رنگ مورد نظر را انتخاب کنید و سپس گزینه Ok را کلیک کنید .البته برای تنظیم دقیق
رنگ دلخواه خود می توانید از گزینه Define Custom colors استفاده نمایید.
در صفحه Component گزینه هایی برای قرار دادن المانها در محیط کار و تعیین نوع سمبل و نماد انها وجود
دارد.
در صفحه Wiring پنجره Preference می توانید در قسمت Wire Width ضخامت سیمهای بکار رفته را
مشخص کنید و همچنین حالتهای Auto wire برای سیم کشی اتو ماتیک را فعال نمایید.
نظرات شما عزیزان: